به گزارش روابط عمومی انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری، برنامه تخصصی انتقال یافته های علمی در روز دوشنبه مورخ 9 مهرماه ۱۴۰۳ به مناسبت روز ملی آبزیان با تاکید بر ماهیان خاویاری با حضور بیش از 145 نفر از کارشناسان، محققین، اساتید و پرورش دهندگان در حوزه های کشاورزی، منابع طبیعی و شیلات به همراه جمعی از مدیران با ارائه 8 سخنرانی در انستیتو بصورت حضوری و مجازی برگزار گردید.

علی حلاجیان دبیر برنامه تخصصی انتقال یافته‌های علمی به مناسبت روز ملی آبزیان با تاکید بر ماهیان خاویاری ضمن خوش آمدید گویی و تبریک روز ملی آبزیان به حاضرین در این برنامه تخصصی، هدف از برگزاری این برنامه را انتقال دستاوردهای علمی - پژوهشی و اثربخشی آن از طریق ترویج به بهره‌برداران و تولیدکنندگان عنوان کرد.

محمود محسنی معاونت پژوهشی انستیتو ضمن خوش آمد گویی بیان کرد آبزیان به عنوان یکی از پر مصرف ترین و مهمترین غذاهای انسان در طول تاریخ، جایگاه ویژه ای در اشتغال، تامین سلامت و امنیت غذایی پایدار جامعه ایفا می‏نماید. در میان فعالیت های کشاورزی و تولید مواد غذایی، آبزیان  یکی از بخش هایی است که در طی دهه اخیر از روند توسعه چشمگیری برخوردار بوده است. بطوریکه در سال ۱۴۰۱ حدود یک میلیون و ۳۵۰ هزار تن انواع آبزیان در کشور تولید شد، از این رقم حدود ۷۵۰ هزار تن مربوط به صید و صیادی و ۶۰۰ هزار تن به آبزی پروری اختصاص داشت. جهش توليد در راستای تحقق اهداف سازمانی و اسناد بالادستی، در افق 1411 ميزان توليدات شيلاتی به 2.6 ميليون تن و در برنامه هفتم توسعه 1.8 ميليون تن هدف گذاری شده است. ایشان  هدف از برگزاری این برنامه تخصصی را، انتقال یافته های علمی محققین در راستای توسعه پایدار صنعت آبزی پروری و تحقق اهداف سازمانی بیان نمودند.  

رضا قربانی عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری سخنرانی خود را تحت عنوان "مناسب ترین گونه های پرورشی ماهیان خاویاری در ایران" ارائه کرد ، وی به آمار تولید گوشت و خاویار و سهم تولید آنها از گونه های خالص و هیبرید ماهیان خاویاری پرورشی در جهان و بدنبال آن مشخصات گونه های مهم ماهیان خاویاری پرورشی در ایران و جهان اشاره داشت.

ایوب یوسفی جوردهی عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری سخنرانی خود را تحت عنوان " راهکارهای کاهش سن بلوغ جنسی در ماهیان خاویاری " ارائه کرد ، وی به بهره برداری از محرک های تولیدمثلی همچون  سویا، ویتامین های C و E، فیتواستروژن ها در کنار مدیریت تغییرات محیطی و تنظیمات دمایی آب در فصول مختلف به منظور کاهش رسیدگی جنسی ماهیان خاویاری اشاره کرد.

مریم منصف شکری عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری سخنرانی خود را تحت عنوان " القای نهایی رسیدگی جنسی ماهیان خاویاری با استفاده از هورمون بومی آزاد کننده گنادوتروپین " ارائه کرد. وی بیان کرد، با توجه به اعلام نیاز جدی شیلات کشور و وارداتی بودن هورمون­های مورد نیاز، هورمون بومی آزاد کننده گنادوتروپین تولید شد. این هورمون بومی سازی شده علاوه بر ارتقای کمی تکثیر و تولید لارو و بچه ماهیان خاویاری، اطمینان از درجه خلوص، زمان تولید، نگهداری مناسب (حفظ زنجیره سرما) و امنیت زیستی و قیمت مناسب محصول را به همراه دارد، بطوریکه تولید این محصول می­تواند نقش تعیین کننده­ای در رفع مشکلات و وابستگی به سایر کشورها در حوزه فناوری هورمون­های مورد نیاز تکثیر در حوزه شیلات ایفا کند.

ذبیح اله پژند عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری سخنرانی خود را تحت عنوان " نقش غذای زنده در پرورش لارو ماهیان خاویاری " ارائه کرد.  وی به نقش موثر غذا و تغذیه خوب در رشد، نگهداری، تولید مثل، مقاومت و سلامت موجود زنده اشاره داشت. بر همین اساس بررسی ها بر روی تنوع غذاهای زنده در تغذیه آغازین و در زمان عادت دهی به غذای کنسانتره ماهیان خاویاری بر اساس اندازه دهانی لارو و بچه ماهیان خاویاری را حائز اهمیت دانست.

 محمود محسنی عضو هیات علمی انستیتوتحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری سخنرانی خود را با تاکید بر " دانش‌فني: افزایش راندمان تکثیر مصنوعی ماهیان خاویاری پرورشی " ارائه نمودند. محسنی اشاره داشت در مراحل مختلف انکوباسیون و پرورش لارو ماهیان خاویاری، میزان قابل توجهی از تلفات رخ می‏دهد. بنابراين با در نظر گرفتن تعداد کم مولدین طبیعی و پرورشی مناسب جهت تکثیر و همچنین هزینه بالای نگهداری مولدین پرورشی به منظور تولید گوشت و خاویار، توجه به کيفيت تکثیر ماهیان خاویاری و پرورش لارو و بچه تاسماهیان به منظور بازسازی ذخایر و بهبود شرایط رشد در محیط‏های مصنوعی امري اجتناب ناپذير است. وی بیان کرد غوطه‏وری تخم در محلول غنی‏ساز یک راهکار مناسب در جهت افزایش محتوای ریزمغذی‏ها در تخم می‏تواند باشد. این محلول غنی‏ساز می تواند بر بهبود شاخص‌های انکوباسیون نظیر: افزایش درصد هچ به ‌عنوان مهم‏ترین شاخص کیفیت تخم اثر مثبتی بگذارد و منجر به افزایش رشد و استفاده بهتر از غذای مصنوعی در دسترس لارو شود و کارایی پروتئین، کارایی چربی را افزایش و ضریب تبدیل غذایی را کاهش دهد.

زهره رمضانپور عضو هیات علمی انستیتو تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری سخنرانی خود را تحت عنوان " چگونگی بررسی کمی و کیفی آب استخرهای پرورشی ماهیان خاویاری " ارائه کرد. وی اشاره داشت که حفظ کمیت و کیفیت مطلوب آب در استخرهای پرورش ماهیان خاویاری همانند سایر آبزیان مستلزم کنترل مداوم اجزای تشکیل دهنده آب می باشد. وی در ادامه تصریح کرد سطوح بالای تجمع نیترات و فسفات، ماهی ها را مستعد هجوم انگل ها و پاتوژن ها می کند و تهدیدی برای محیط زیست محسوب می شود. از آنجائیکه بار مواد زائد با تراکم ماهی نسبت مستقیم دارد، لذا برای کاهش این آلاینده ها و حصول کیفیت مطلوب پرورش نیاز به یک اقدام مهم و ضروری در راستای مدیریت تصفیه آب ورودی و خروجی است.

فرشته خدابنده از مرکز ملی تحقیقات فرآوری آبزیان بندرانزلی سخنرانی خود را تحت عنوان " فرآیند تولید دودی گرم صنعتی ماهی خاویاری و بسته بندی تحت شرایط خلاء" ارائه کرد. وی فرآورده های شیلاتی را به عنوان یک منبع غذایی بسیار مفید دانست بطوریکه حدود 20 درصد از پروتئین حیوانی مورد نیاز بشر از این طریق تأمین می شود. لذا یکی  از فنون حفظ کیفیت و ایمنی در نگهداری فرآورده های ماهی روش بسته بندی تحت شرایط خلا است، در این روش هوا از بسته حذف و بسته درزگیری می شود. از اینرو میتوان با بکار گیری ترکیبی از روش های مختلف از جمله دودی کردن، روش تحت خلاء و نگهداری به صورت منجد و نیز استفاده از روش اتمسفر اصلاح شده و نگهداری در یخچال به مدت طولانی، فرآورده های آبزیان را نگهداری کرد.

 سهیل احمدپور از دانشکده علوم دریایی و منابع طبیعی دانشگاه تربیت مدرس نور سخنرانی خود را تحت عنوان " استفاده از نانوذرات ناتامایسین برای ماندگاری بیشتر خاویار " ارائه کرد. وی بیان کرد، ناتامایسین آنتی بیوتیکی است که به عنوان یک نگهدارنده مواد غذایی مناسب برای مصرف انسان توسط سازمان ایمنی اروپا (EFSA)، سازمان بهداشت جهانی (WHO)  و سازمان غذا و دارو (FDA) مورد آزمایش و تایید قرار گرفت. وی تصریح کرد کيتوزان و ناتامايسين 40 در کنار هم اثرهم افزايي داشته و سبب افزايش طول زمان ماندگاري خاويار تا 90 روز می می شود.

حلاجیان در خاتمه برنامه تخصصی انتقال یافته های علمی به مناسبت روز ملی آبزیان اشاره نمود، لزوم توجه ویژه به منابع آب و آبزیان با رویکرد حفظ و حراست از منابع طبیعی آبزیان باید در اولویت قرار گیرد.